Wat is een AI-managementsysteem (AIMS)?

Kunstmatige intelligentie (AI) is een veelbelovende technologie: radicale innovatie, meer efficiëntie en snellere groei. Maar om er de vruchten van te kunnen plukken, hebben organisaties behoefte aan robuuste governance om de risico’s te beheersen en de diepe vertrouwenskloof te overbruggen.

In het snel ontwikkelende AI-landschap is het waarborgen van verantwoordelijk en ethisch gebruik van AI-technologie van groot belang. Het potentieel van AI is enorm, maar het is ook enorm moeilijk om alle mogelijke uitkomsten al vanaf het begin te kunnen voorspellen. Risico’s die tijdens de ontwikkeling en implementatie ontstaan, moeten worden beheerst om te kunnen vertrouwen in AI-systemen. Om verzekerd te zijn van veilige, betrouwbare en ethische AI-systemen, zijn robuuste governanceprocessen onmisbaar. Een AI-managementsysteem (AIMS) dat is gecertificeerd volgens ISO/IEC 42001 voorziet in de behoefte aan robuuste governance. Bovendien kan een AIMS organisaties helpen bij de naleving van de AI-wetgeving en bij het dichten van de vertrouwenskloof.

Een gestructureerde aanpak van AI-governance

De nieuwe internationale norm ISO/IEC 42001 biedt een uitgebreid raamwerk voor het opzetten, implementeren, onderhouden en voortdurend verbeteren van een AI-managementsysteem (AIMS). De norm beschrijft de vereisten voor beoordeling, beperking en monitoring van risico’s en helpt organisaties de potentiële risico’s te identificeren en onder controle te brengen voordat ze kunnen uitgroeien tot ernstige problemen. Een dergelijke proactieve benadering van risicomanagement is bedoeld om te waarborgen dat AI-systemen op een veilige, betrouwbare en ethische manier werken, zodat de kans op schadelijke gevolgen voor individuen en de maatschappij worden verkleind.

De nieuwe norm gaat in op de ontwikkeling, implementatie en toepassing van AI-technologie. ISO/IEC 42000 is bedoeld voor alle organisaties die AI-systemen voor anderen ontwikkelen of die AI willen integreren in hun huidige activiteiten en processen.

Naast het waarborgen van de veiligheid en betrouwbaarheid van AI-systemen biedt de implementatie van een AIMS nog meer voordelen:

• Naleving: Terwijl de AI-wetgeving wereldwijd in hoog tempo verandert, wordt de naleving van al die wet- en regelgeving steeds belangrijker. Een AI-managementsysteem dat aan ISO/IEC 42001 voldoet, helpt organisaties om zich gereed te maken voor de compliance van bestaande en komende AI-regelgeving, inclusief de Europese AI Act.
• Operationele efficiëntie en kostenbesparing: ISO/IEC 42001 biedt richtlijnen voor het optimaliseren van AI-processen, het verminderen van redundantie en het verbeteren van de algehele efficiëntie. Door AI-activiteiten te stroomlijnen en te zorgen dat de systemen betrouwbaar en effectief zijn, kunnen organisaties kostenbesparingen realiseren en hun concurrentievoordeel vergroten.
• Ethische ontwikkeling en toepassing van AI: ISO/IEC 42001 legt de nadruk op uitgangspunten zoals rechtvaardigheid, non-discriminatie en respect voor privacy. Naleving van deze principes zorgt ervoor dat AI-systemen aansluiten bij maatschappelijke waarden en publieke belangen. Een ethische benadering van de ontwikkeling en toepassing van AI is niet alleen goed voor de reputatie van de organisatie, maar draagt ook bij aan verantwoorde AI-innovatie.
• Voortdurende verbetering en innovatie: ISO/IEC 42001 bevordert innovatie en voortdurende verbetering van AI-management. Regelmatige evaluaties en updates van het AI-managementsysteem waarborgen dat organisaties effectief en relevant blijven in het licht van veranderende AI-technologieën en nieuwe uitdagingen. Werken aan voortdurende verbetering bevordert een cultuur van innovatie en vergroot het vertrouwen bij stakeholders.

Daarnaast is ISO/IEC 42001 gebouwd op de geharmoniseerde High Level Structure van ISO. Hierdoor kan een AIMS gemakkelijk worden geïntegreerd met andere managementsystemen voor een complete benadering van governance. Uit het DNV ViewPoint-onderzoek naar AI bleek dat informatiebeveiliging door de meeste respondenten wordt genoemd als het belangrijkste risico bij de implementatie van AI. Organisaties kunnen hun AI-managementsysteem uitstekend combineren met een managementsysteem voor informatiebeveiliging (ISO/IEC 27001) en/of een managementsysteem voor privacy (ISO/IEC 27701).

Meer vertrouwen en transparantie

Een AI-managementsysteem dat voldoet aan ISO/IEC 42001 biedt tal van voordelen, van verbeterd risicomanagement en operationele efficiëntie tot meer vertrouwen en transparantie. Organisaties kunnen robuuste governance implementeren en zich laten certificeren door een onafhankelijke derde partij zoals DNV, om aan te tonen dat ze zich maximaal inzetten voor verantwoorde AI-praktijken. Deze transparantie helpt bij het opbouwen van vertrouwen onder stakeholders zoals klanten, toezichthouders en het algemene publiek. Een AI-managementsysteem volgens ISO/IEC 42001 zal organisaties helpen het volledige potentieel van AI te benutten en tegelijkertijd de belangen van individuen en de maatschappij te beschermen.